सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन केल्यास होऊ शकते जेल – काय म्हणतो भारतीय कायदा? | Obscene behavior in public can lead to jail – what does Indian law say?

 सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन केल्यास होऊ शकते जेलची हवा 

– काय म्हणतो भारतीय कायदा?

आजच्या काळात अनेक तरुण-तरुणी सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करताना दिसतात. पती-पत्नी असो किंवा प्रेयसी-प्रेमी, एकमेकांप्रती भावना व्यक्त करणं चुकीचं नाही. मात्र, सार्वजनिक ठिकाणी मर्यादेच्या पलीकडचं वर्तन केल्यास ते कायद्याच्या चौकटीत येऊ शकतं. "आम्ही सज्ञान आहोत, त्यामुळे पोलिस आमच्यावर कारवाई करू शकत नाहीत," असा एक मोठा गैरसमज आजच्या पिढीत पसरलेला आहे.

मात्र, भारतीय न्याय संहिता 2023 मधील काही महत्त्वाची कलमे – विशेषतः कलम 296 आणि 295 – सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन, भाषा किंवा साहित्यावरील कठोर शिक्षा स्पष्टपणे सांगतात. या लेखात आपण पाहणार आहोत की अशा प्रसंगी पोलीस कारवाई करण्यास सक्षम का असतात, कोणते वर्तन दंडनीय ठरते, आणि कायदेशीर परिणाम काय होऊ शकतात.

जर तुम्हाला "सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणे कायदेशीर आहे का?" हा प्रश्न सतावत असेल, तर हा लेख तुम्हाला योग्य आणि स्पष्ट उत्तर देईल.

सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणे चुकीचे नाही, पण मर्यादा ओलांडल्यास कायदेशीर अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो. अनेक तरुण-तरुणी आणि जोडपी असा गैरसमज बाळगतात की दोघे सज्ञान असतील तर पोलिस त्यांच्यावर कारवाई करू शकत नाहीत. मात्र भारतीय कायद्यामध्ये अशा वर्तनाबाबत स्पष्ट तरतुदी करण्यात आल्या आहेत.

या लेखात आपण पाहणार आहोत की भारतीय न्याय संहिता 2023 नुसार सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन, गाणी किंवा वर्तनावर काय शिक्षा होऊ शकते.

---

भारतीय न्याय संहिता 2023 - कलम 296 काय सांगते?

कलम 296 नुसार, जर एखादी व्यक्ती इतरांना त्रास होईल असे अश्लील वर्तन सार्वजनिक ठिकाणी करत असेल, किंवा अश्लील गाणी, कथा किंवा शब्द जाणीवपूर्वक बोलत असेल, तर त्याच्यावर कारवाई होऊ शकते.

शिक्षा काय?

• तीन महिन्यांपर्यंत कारावास

• दंड

• किंवा दोन्ही

याचा अर्थ असा की, जर तुम्ही सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम प्रदर्शन करत असाल आणि ते इतरांना अयोग्य वाटत असेल, तर पोलीस तुमच्यावर कलम 296 अंतर्गत कारवाई करू शकतात.

---

अश्लील सामग्री वयाच्या 20 वर्षांखालील व्यक्तीला दाखवणे – कलम 295

भारतीय न्याय संहिता 2023 चं कलम 295 देखील महत्त्वाचं आहे. हे कलम अश्लील साहित्याच्या विक्री, प्रसार व प्रदर्शनाशी संबंधित आहे.

जर एखादी व्यक्ती 20 वर्षांखालील तरुणांना अश्लील साहित्य विकते, भाड्याने देते, दाखवते किंवा शेअर करते, तर खालील प्रमाणे शिक्षा ठोठावली जाऊ शकते:

प्रथम गुन्हा:

• तीन वर्षांपर्यंत कारावास

• ₹2000 पर्यंत दंड

 गुन्हा पुन्हा केल्यास:

• सात वर्षांपर्यंत कारावास

• ₹5000 पर्यंत दंड

 गुन्ह्याचे स्वरूप:

• दखलपात्र गुन्हा (Police may take action without court order)

• बिनातडजोडीचा गुन्हा (No compromise allowed in court)

---

काय शिकावं?

प्रेमात मर्यादा राखणं हे फक्त सामाजिक दृष्टिकोनातून नव्हे तर कायदेशीरदृष्ट्याही गरजेचं आहे.

सार्वजनिक ठिकाणी कुठलेही वर्तन करताना, त्याचा इतरांवर काय परिणाम होईल याचा विचार करणं आवश्यक आहे. सज्ञान असलो तरीही सार्वजनिक शिस्त पाळणे आवश्यक आहे. पोलिसांना अशा प्रकरणांमध्ये हस्तक्षेप करण्याचा कायदेशीर अधिकार आहे.

---

निष्कर्ष

सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणं हा तुमचा वैयक्तिक हक्क असला तरी त्यासाठी काही कायदेशीर मर्यादा आणि सामाजिक शिष्टाचार पाळणं अत्यावश्यक आहे. भारतीय न्याय संहिता 2023 अंतर्गत कलम 296 आणि 295 नुसार अश्लील वर्तन, भाषा किंवा साहित्य प्रसारित केल्यास कठोर शिक्षा होऊ शकते.

"आम्ही सज्ञान आहोत" किंवा "आम्ही पती-पत्नी आहोत" ही कारणं पोलीस कारवाईपासून वाचवू शकत नाहीत, जर सार्वजनिक वर्तन इतरांसाठी अयोग्य ठरत असेल. त्यामुळे सार्वजनिक ठिकाणी वागताना कायद्याची जाणीव ठेवणं आणि जबाबदारीने वागणं गरजेचं आहे.

आपण सजग नागरिक म्हणून कायद्याचे पालन केल्यास स्वतःही सुरक्षित राहू शकतो आणि समाजात योग्य उदाहरणही उभं करू शकतो.

FAQs - सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व वर्तनावर कायदेशीर माहिती

1. सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणं कायदेशीर आहे का?

सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणं कायदेशीर आहे, परंतु अश्लील वर्तन किंवा सार्वजनिक शिष्टाचाराचं उल्लंघन करणं कायद्याने दंडनीय ठरू शकतं. भारतीय न्याय संहिता 2023 अंतर्गत अशा वर्तनावर कारवाई होऊ शकते.

2. भारतीय कायद्यानुसार सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन केल्यास काय शिक्षा होईल?

भारतीय न्याय संहिता 2023 च्या कलम 296 आणि कलम 295 नुसार, सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन करणाऱ्याला तीन महिन्यांपर्यंत कारावास किंवा दंड होऊ शकतो. दुसऱ्या वेळेस गुन्हा केल्यास अधिक कडक शिक्षा होऊ शकते.

3. सार्वजनिक ठिकाणी पती-पत्नी सोबत असताना पोलिसांनी अडवलं तर काय करावं?

जर तुम्ही पती-पत्नी असाल आणि सार्वजनिक ठिकाणी वागत असताना पोलिसांनी तुम्हाला अडवलं, तर तुम्हाला कायद्याची जाणीव ठेवणे महत्त्वाचे आहे. तुमचं वर्तन अश्लील नसेल तर, तुम्हाला कोणतीही कायदेशीर कारवाई होणार नाही. परंतु अश्लील वर्तन केल्यास, पोलिस कारवाई करु शकतात.

4. पोलीस सार्वजनिक ठिकाणी जोडप्यांवर कारवाई करू शकतात का?

हो, जर सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन किंवा वचनबद्ध वर्तन होत असेल, तर पोलिसांना त्या जोडप्यावर कारवाई करण्याचा अधिकार आहे. भारतीय न्याय संहिता 2023 च्या कलम 296 आणि 295 नुसार, अशा कृत्यांसाठी दंड आणि कारावास होऊ शकतो.

5. कायदेशीर दृष्टिकोनातून, सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणं धोका निर्माण करू शकतं का?

सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम व्यक्त करणं धोका निर्माण करु शकत नाही, जर ते शिष्टाचार आणि कायद्याच्या चौकटीत असेल. परंतु, अश्लील वर्तन आणि अनवधानाने इतरांची भावना दुखावल्यास, ते कायद्याच्या दृष्टीने गुन्हा ठरू शकतो.

6. सार्वजनिक ठिकाणी प्रेमाच्या प्रदर्शनामुळे पोलिसांनी अडवले तरी जामीन मिळवता येतो का?

हो, सार्वजनिक ठिकाणी अश्लील वर्तन केल्यास जामीन मिळवता येऊ शकतो, कारण हे दखलपात्र गुन्हा आहे. परंतु, अशा गुन्ह्यात तडजोड किंवा माफीची शक्यता नाही, कारण ते बिना तडजोडीचे गुन्हे आहेत.